Die leuke stoel of bank zit nog zo lekker, maar op de stof zijn slijtageplekken en vlekken zichtbaar. Opnieuw stofferen is een goede optie.
foto: Rolf Benz
Stofferen is in het kort dus je versleten meubel weer maken alsof het net uit de winkel komt. Om dat te bereiken wordt allereerst alle oude stof van de bank of stoel gehaald. Dan bekijkt men hoe het binnenwerk (zoals het schuim, de veren en de houtverbindingen) eruit ziet. Wat niet goed is, kan hersteld of vervangen worden. Vervolgens wordt het schuim afgedekt met tricot of een laagje dacron. Hierna gaat de stof erover en is de bank of stoel klaar. Daarnaast is het ook mogelijk de vering te vervangen, zodat het meubel niet alleen eruit ziet als nieuw maar ook als vanouds aanvoelt. Hoewel het wellicht eenvoudig klinkt, is het in de praktijk allemaal niet zo simpel. Dat verklaart waarom herstofferen geen heel goedkope aangelegenheid is. Daarnaast wordt er met de beste materialen gewerkt en is het allemaal handwerk. Stoffeerprijzen voor fauteuils beginnen bij ongeveer 400 euro, voor banken ligt dit op circa 700 euro. De prijzen zijn uiteraard afhankelijk van de afmetingen, bekleding en werkzaamheden die gedaan moeten worden.
Ondanks dat het stofferen van meubels een vak apart is, is het voor de handige doe-het-zelver ook mogelijk om zelf zijn stoel of bank van een nieuwe stof te voorzien. Voorwaarde is wel dat je beschikt over de juiste materialen, gereedschap, technisch inzicht en een flinke dosis geduld.
- Kijk goed hoe de oude stof is vastgemaakt, voordat je het verwijdert;
- Probeer de oude stof heel te houden, zodat je het als knipvorm voor de nieuwe stof kunt gebruiken;
- Houd rekening met de breedte van de stof en het patroon;
- Maak een knipschema en let op de juiste looprichting van de stof:
- rug: van boven naar beneden;
- zitting: van achteren naar voren;
- armleuning: van buiten naar binnen.
1) Bekijk eerst goed hoe de stoel in elkaar zit. Je krijgt dan al een idee van de volgorde waarin je de verschillende delen van de stoel moet stofferen. 2) Maak foto's van de stoel. Je zult merken dat, als de stoel eenmaal kaal gemaakt is, je op een gegeven moment gaat twijfelen hoe iets nu precies gezeten heeft. Het is makkelijk als je dan terug kunt vallen op de foto's. 3) Maak voorzichtig de oude stoffering los. Maak aantekeningen van lastige plaatsen. 4) Je maakt eerst de onderkant los, dan de achterrug, daarna de buitenkant van de armen (dit vormt vaak één geheel met de achterrug), dan de voorkant van de rug en de binnenkant van de armen. Als laatste maak je de zitting los. 5) Bekijk vervolgens of de ondergrond nog goed is. Zo niet, vervang dan het schuim of eventueel ander materiaal. Op basis van de oude stukken stof knip je de nieuwe stof. Houd rekening met de patronen en dergelijke. 6) Bedenk dat je genoeg stof moet hebben. Dit om houvast te hebben als je aan de stof moet trekken om het strak te krijgen. Het teveel aan stof kun je er bij de afwerking weer afknippen. 7) Neem overigens voor jouw eerste zelf te stofferen stoel nooit een ruit of een streep, maar het liefst een effen stof. 8) Nu zet je de stof weer vast in de omgekeerde volgorde waarin je het eraf gehaald hebt. Gebruik een goede handtacker en nieten van 8 mm, bij dunne stof eventueel 6 mm. 9) Het klinkt eenvoudiger dan het misschien is, maar als je goed gekeken hebt hoe alles zat en je hebt wat geduld, dan gaat het lukken.
Naast het (laten) stofferen van je fauteuil of bank is het ook mogelijk de losse kussens van een nieuw stofje te voorzien. Men kan dan ook denken aan het interieur van een boot of caravan, oftewel aan stofferingen van alles waar losse kussens in zitten. Zoals tuinstoelen, fauteuils, je bankje waar een kussen van stuk is en die je opnieuw wilt laten stofferen. Zo kun je de sierkussens in dezelfde kleur laten stofferen als je net gestoffeerde fauteuil of bankje.
Verwant aan het stofferen van meubels is het matten van stoelen. Dit is het in gelijke dikte en strak aandraaien van biezen tot een gelijkmatig koord waarmee de stoel van een strak vlechtwerk voorzien wordt. De meest gebruikte biezen (riet) zijn de zoet water of de zout water bies. Beide soorten groeien voornamelijk in de rivierdelta, waarvan die in Nederland inmiddels tot beschermd natuurgebied behoren. De Nederlandse bies is daarom schaarser en kostbaarder. Zout water biezen zijn geler van kleur en vanwege deze kleur vaak beter geschikt voor antieke stoelen. De meest bekende manier van stoelenvlechten is 'Webbing vlechtwerk', ook wel 'gaatjesmat' genaamd. Het stoelenvlechten maakt op deze manier gebruik van dunne strookjes rotan die door bestaande gaatjes in het stoelframe gevlochten worden. Deze strookjes zijn uiterst taai en buigzaam. Afhankelijk van de afstand van de gaatjes in de stoelen en zittingen wordt het uiteindelijke vlechtwerk groot of klein. Met deze techniek is stoelenmatten voornamelijk handwerk. In sommige gevallen is het ook mogelijk cirkels of waaiers in de rug van je stoel te maken. Wanneer uiteindelijk het gehele vlechtwerk klaar is, worden de houten stokjes meestal verwijderd, nogmaals gelijmd en vervolgens afgewerkt. Door het stoelvlechten goed en met vooral nat rotan vlechtband uit te voeren, ontstaat na het drogen een mooie egaal strakke stoelmat. Door het tijdrovende karakter van het werk is het matten van een stoel relatief duur. Je moet rekenen op een prijs tussen de € 80,- en € 175,-. Voor moderne stoelen of designmeubelen is er de machinale webbing (stoelmat) beschikbaar. Gezien de constructie van deze stoelen is vaak een handgevlochten stoelmat niet mogelijk. Stoelenfabrikanten of meubelmakers hebben al reeds het ontwerp zodanig gemaakt dat alleen machinaal vlechtwerk gebruikt kan worden. De webbing wordt in een voorgefreesde groef vast geperst en daarna gelijmd met een pitrietkoord erlangs. Ondanks alle machinale bewerkingen is deze manier van stoelenmatten net zo arbeidsintensief. Daardoor is het niet goedkoper maar wel van hetzelfde uitstekende materiaal (rotan) en van dezelfde kwaliteit.
Wat voor stoelen zoek je? Eetkamerstoelen bij De Bommel zijn bijvoorbeeld erg populair.
