Handig: alle tuinklusjes voor het najaar op een rijtje
De herfst is niet alleen een prachtig seizoen – afgezien van de regen dan – maar het zachte weer en veel zonuren zorgen er samen voor dat we lekker vaak de tuin in kunnen. Want zeg nou zelf: hoe heerlijk is het om op een zonnige zondagmiddag even lekker in je tuintje te wroeten?
Tuinieren is supergezond: het is bewezen dat bezig zijn met groen of in de natuur een gunstig effect heeft op spanning en stress. En met een lekker bakkie koffie erbij, maak je van tuinieren een heerlijk relaxte bezigheid.
Maar ja, niet iedereen heeft veel verstand van tuinieren. Dat kan een belemmering zijn om lekker aan de slag te gaan. Maar vanaf nu niet meer, want met deze superhandige tuinkalender weet je precies wat je moet doen. Dus stroop je mouwen op en ga lekker aan de slag!
Tuinkalender september en oktober | plantenborders en siertuin
SEPTEMBER
Wil je graag vaste planten in je tuin? Dan is september de maand bij uitstek om dat te doen. De grond is namelijk nog niet koud of zelfs lekker warm. De wortels van tuinplanten en haagplanten kunnen dan nog goed verankeren in de grond voordat het gaat vriezen.
Scheuren is een manier om volwassen vaste planten te laten vermeerderen en verjongen. Je graaft de plant op uit de border en deelt deze in kleinere stukken. Het oudste deel van de plant – het hart – gooi je weg en je plant de jonge deeltjes weer terug in de border.
September is dus een goede maand om dit te doen.
Je kunt nu ook goed groenblijvende heesters, zoals struiken, coniferen en sparren verplanten.
Heb je grote struiken of coniferen in je tuin hebt die je pas later kunt verplanten? Dan is het handig om de wortels rondom de stam nu alvast af te steken met een schep. De struik of spar maakt dan allemaal nieuwe worteltjes aan in de tussentijd en dat zorgt ervoor dat hij goed aanslaat op zijn nieuwe plek straks.
Heb je planten of struiken die zaadjes geven? Dan is september een goed moment om de zaden te oogsten. Let op: bewaar de zaadjes donker en droog tot het moment dat je ze kunt gaan planten.
Als je wat meer kleur in je tuintje wilt, kun je je hart nu ophalen bij alle tuincentra. Want daar staan heel veel winterbloeiers op je te wachten – wat denk je van viooltjes, winterheide, maar ook sierkolen, bessen dragende struikjes en heesters met kleurrijke takken.
Bijna alle hagen stoppen zo rond eind augustus met groeien. En als je van een strakke beukenhaag houdt, dan kun je jouw haag nu het best een nieuw kapsel geven – een goede snoeibeurt is sowieso goed voor je haag. Heb je een buxus staan? Met de takjes daarvan kun je stekken. Hoe leuk!
Als je wilt dat je haagje genoeg zon krijgt, is het goed om hem taps te snoeien. Of wel: de onderkant moet breder zijn dan de bovenkant. Zo kan je hele haag genieten van het zonnetje.
Slakken planten zich snel voort. Wist je dat ze in een half jaar tijd wel driehonderd eitjes kunnen leggen? Begin daarom alvast met bestrijden. Wel op een natuurlijke manier hè? Dat is diervriendelijk en beter voor het milieu.
OKTOBER
In oktober hebben de meeste planten rijpe zaden of bessen. Ze zijn uitgebloeid namelijk. Zijn ze voor vogels en insecten? Laat ze dan lekker zitten. Maar als je ze liever zelf opeet, dan kun je ze nu beter oogsten. Ben je thuis in de bloemsierkunst? Dan weet je dat het nu tijd is om hortensia’s te verzamelen en drogen. Je mag ze knippen als ze goed droog zijn en knisperen als je er overheen wrijft.
Heb je planten met uitgebloeide stengels? Dan mag je ze nu wegsnijden. Zitten ze je niet in de weg? Laat ze dan lekker zitten, want het is beter om dit in het voorjaar te doen. Dat heeft te maken met bescherming tegen vorst: want de afgestorven delen beschermen de plant tegen lage temperaturen.
De Korkadebloem (Gailardia) en de Prachtkaars (Gaura Lindheimeri) staan nu als het goed is al een paar maanden schitterend in bloei. Je zou ze het liefst hun gang laten gaan, maar toch is het beter om ze terug te snoeien. Als ze te hard doorbloeien, kunnen ze zichzelf doodbloeien. Dus als je wilt dat ze er ook volgend jaar weer mooi bij staan, moet toch even wat wegsnijden.
Net als in september, zie hiervoor, kun je tot ongeveer half oktober je vaste planten scheuren en terug planten. Maar niet alle soorten – de Herfstanemoon en de meeste siergrassen zijn minder sterk. Die kun je het best pas in het voorjaar scheuren.
Net als je eigen handen en voeten, moet je ook je winterharde planten – zoals de Gunnera, smalbladige Agapunthussen en winterharde exotenplanten – nu beschermen tegen de komende vorst. Dan zijn ze volgend jaar weer blij en gezond. Je kunt ze afdekken met een luchtig materiaal en daar bovenop een laag aanbrengen die (te veel) vocht tegenhoudt.
Ook palmen, olijfbomen en Oleanders willen graag een warme jas in de winter.
Ondanks dat het onkruid nu niet meer zo snel groeit als in de zomer, is het toch handig om het zo nu en dan te verwijderen uit je borders. Dan voorkom je wildgroei in het voorjaar.
De tijd is nu rijp om je groenblijvende struiken te verplanten, als dat nodig is.
Als je een conifeer hebt staan, kun je die nu of in maart of april verplanten. Staat de conifeer al lang op dezelfde plek? Steek hem dan nu rondom af en verplaats hem pas in het voorjaar.
Je kunt bladverliezende heesters nu beter nog niet verplanten. Ze moeten eerst al hun blad zijn verloren.
Breng een laag van ongeveer vijf centimeter compost aan op de border die je in het voorjaar wilt gaan beplanten. Tussentijds nog even omspitten en je grond is weer gezond en vruchtbaar.
Heb je opgekweekte planten staan? Die kun je altijd planten. En omdat het toch vaak regent in oktober, hoe je ze niet eens extra water te geven. Fijn!
De Buddleia (Vlinderstruik) en Lavatera (Kaasjeskruid) hebben allebei vrij weinig wortels. Tijdens stormen kunnen deze plantjes dus makkelijk omwaaien. En dan gaan ze dood. Dit voorkom je door ze tot eenderde terug te snoeien.
Rozen verliezen natuurlijk ook hun blaadjes. Kan best decoratief staan, maar het is beter om de blaadjes weg te halen. Er kunnen namelijk schimmelsporen in zitten. En dat kan je mooie rozenstruik aantasten in het voorjaar. Zitten er nog blaadjes aan de struik? Haal die ook maar even weg.
Heb je Klimrozen of stamrozen staan? Nu is het dé tijd om ze te snoeien.
Hou je van stekken? Probeer het dan eens met houtachtige winterstekken! Dit lukt prima met bijna alle sierheesters, zoals de Ribes, Forsythia, Ligustrum, Rode kornoelje, Boerenjasmijn, Wilgen, Populieren, Vlier, Sneeuwbes, Spiraea , Weigela, Laburnum en Hypericum. Je kunt van oktober tot en met januari stekken met rechte eenjarige scheuten. Dat doe je zo: snijd de zachte bovenkant weg en verdeel de rest van de scheut in stukken van ongeveer twintig centimeter.
Egeltjes hebben het niet altijd makkelijk in de winter, maar daar kun jij ze bij helpen. Leg in een rustig hoekje van de tuin een hoopje snoeihouten takjes en leg daartussen wat bladeren. Plaats een egelhuisje vlakbij (of een omgekeerd mandje met opening) en je hebt grote kans dat je visite krijgt van een egeltjesfamilie.
En vergeet niet om ook om wat voer en water voor de vogeltjes neer te zetten.
Veel tuinier-plezier!
