De juiste kennis van materialen is erg belangrijk bij het repareren of vervangen van ramen en kozijnen.
Bron foto: Belisol
In het verleden werden bijna alle kozijnen van hout gemaakt. Tegenwoordig zijn kozijnen ook in andere materialen beschikbaar, zoals kunststof en aluminium. Alle materialen hebben voors en tegens. Ongeacht het materiaal is het bij de aanschaf van kozijnen belangrijk te kijken of deze voorzien zijn van een keurmerk, bijvoorbeeld een KOMO-keurmerk. Hiermee ben je ervan verzekerd dat de kozijnen voldoen aan het Bouwbesluit en specifieke kwaliteits-, prestatie- en veiligheidseisen die de marktpartijen stellen.
Afhankelijk van de staat van het oude kozijn heb je de volgende mogelijkheden: het kozijn repareren of deels vervangen, een nieuw kozijn op maat maken of een geprefabriceerd montagekozijn in standaardmaat. Let bij het vervangen van kozijnen op verschillende aspecten, zoals de isolatiewaarde, de duurzaamheid en het milieu. Een goed isolerend kozijn kan flink wat energie besparen, houd daarom de isolatiewaarde in de gaten. Houten en kunststof kozijnen isoleren goed, bij aluminium kozijnen is dit niet altijd het geval. Een aluminium kozijn met een goede thermische onderbreking isoleert net zo goed als een houten of kunststof kozijn. Voor het milieu maakt het materiaal an sich niet uit, maar door te kiezen voor constructieve eigenschappen kies je tegelijkertijd voor een langere levensduur. Kijk bijvoorbeeld eens naar een montagekozijn met keurmerk. Deze geprefabriceerde, op maat gemaakte kozijnen zijn demontabel en hebben een lange levensduur.
Er zijn veel mensen die kiezen voor houten kozijnen. Een houten kozijn zorgt voor een warme, authentieke uitstraling doordat hout een natuurlijk materiaal is. In tegenstelling tot wat veel mensen denken heeft een houten kozijn niet veel extra onderhoud nodig. Ook de isolatie van houten kozijnen doet niet meer onder voor de isolatie van kunststof kozijnen. Dit is met name het geval bij hardhout, zoals merbau of bankirai. Zachte houtsoorten, zoals vuren of grenenhout, zijn goedkoop, maar zachte houtsoorten gaan, ondanks goed onderhoud, slechts 10 tot 15 jaar mee. Voor een houten kozijn met een lange levensduur kun je op een aantal punten letten. Kies een houtsoort met duurzaamheidklasse l of ll. Dit kun je voor het hele kozijn gebruiken of alleen voor de kwetsbare delen (liggende delen en onderkant staande delen). Kies daarnaast bij voorkeur hout met FSC-keurmerk en/of Keurhout-logo. Hout met dit keurmerk komt gegarandeerd uit duurzaam beheerde bossen. Kies een kozijn waarvan de kwetsbare delen preventief verduurzaamd worden met een boorzuurpil. Het boorzuur verspreidt zich door het hout en voorkomt houtrot. Of voorkom dat vocht in het hout kan dringen door het kopshout en de verbindingen met kit af te dichten (vingerlassen) en door hout zonder kwasten en harsgangen te gebruiken (lamineren). Houtsoorten als Europees grenen of vuren krijgt zo voldoende weerstand tegen weersinvloeden. De meeste geprefabriceerde montagekozijnen voldoen aan een van de bovenstaande punten. Dit geldt in ieder geval voor kozijnen met SGT- en KOMO-garantie. Voor deze kozijnen geldt een garantie van 10 jaar, maar bij goed onderhoud kunnen ze wel zo'n 50 jaar meegaan.
Voordelen
Een groot voordeel van een houten kozijn is dat het een natuurproduct is. Er gaat niets boven de warme uitstraling van een houten nerf. Voor velen is dit een reden voor hardhouten kozijnen, schuifpuien of deuren. Een houten kozijn is daarnaast overschilderbaar als je een andere kleur wilt. Bovendien is een plaatselijke reparatie bij een houten kozijn eenvoudiger dan bij een kunststof of aluminium kozijn. De isolatie en winddichting is daarbij zeer goed.
Nadelen
Aan houten kozijnen kleven natuurlijk ook nadelen. Zo blijft met enige regelmaat onderhoud nodig en is er de kans dat het hout kromtrekt of gaat rotten. Ook de gedachte dat er bomen voor gekapt dienen te worden, stuit veel mensen tegen de borst.
Onderhoud
Hoeveel onderhoud nodig is, hangt af van het gebruikte hout. Een niet verduurzaamd, ter plaatse gemaakt kozijn moet je jaarlijks schoonmaken en beschadigingen aan de verflaag moeten worden bijgewerkt. Na een jaar of vijf moet het hele kozijn worden overgeschilderd. Montagekozijnen met keurmerk hoeven minder vaak geschilderd te worden, afhankelijk van de kwaliteit en de weersinvloeden. Lichte kozijnen worden minder snel door weersomstandigheden aangetast. Bij een donkere kleur kozijnen loopt de temperatuur namelijk hoger op door de zon dan bij een lichtere kleur kozijnen. Wanneer er onverhoopt schade ontstaat aan jouw houten kozijn is het goed zelf bij te werken. Het beschadigde stuk hout kun je verwijderen en vervangen door een nieuw stuk hout. Het nieuwe stuk hout moet dezelfde soort hout zijn als jouw huidige kozijn.
Tip om het onderhoud veel handiger te maken: kijk eens op Steiger-huren.nl.
Klasse houtsoorten
- Klasse I: gaat meer dan 25 jaar mee
- Klasse II: gaat tot 15 jaar mee
- Klasse III: gaat 10 tot 15 jaar mee
- Klasse IV: gaat 5 tot 10 jaar mee
- Klasse V: gaat ongeveer 5 jaar mee
Kunststof kozijnen worden tegenwoordig vaker geplaatst dan houten kozijnen. Veel mensen vinden een kozijn van kunststof praktischer dan een houten kozijn. Kunststof kozijnen zijn goed bestand tegen weersinvloeden, en gaan zeker 50 jaar mee. Dankzij een beschermende afwerklaag zijn ze onderhoudsarm. Het is mogelijk om pvc kozijnen te laten repareren en herkleuren door de vakman. Het voordeel is dat de levensduur van het kozijn wordt verlengd, omdat het kozijn langer mooi blijft. Bij het repareren worden speciale pvc pasta's gebruikt. Deze worden ter plekke in de exacte kleur gemengd. De pasta gaat een chemische verbinding aan met het materiaal en wordt één geheel met het behandelde pvc. Bij ernstige beschadiging moet het hele kozijn of delen ervan vervangen worden. Een kunststof kozijn kun je op maat laten maken. Als je kiest voor een geprefabriceerd montagekozijn met het VKG-keurmerk (www.vkgkozijn.nl), dan weet je zeker dat het kozijn voldoet aan strenge eisen wat betreft constructie en inbraakwering en de manier waarop ze worden geïnstalleerd.
Voordelen
Kunststof kozijnen bieden naast het feit dat ze onderhoudsarm zijn diverse voordelen. Zo isoleert een kunststof kozijn erg goed en bespaart je dus op jouw energiekosten. Daarbij heeft een kozijn van kunststof een lange levensduur, gemiddeld zo'n 40 jaar. Bovendien zijn de kunststof kozijnen in verschillende kleuren verkrijgbaar, ze kunnen praktisch van alle RAL-kleuren voorzien worden. Zelfs een kozijn met een houtnerf is mogelijk. Daarnaast is kunststof sterk materiaal waardoor het bij een inbraakpoging niet zal versplinteren.
Nadelen
Naast de vele voordelen hebben kunststof kozijnen ook enkele nadelen. Zo zijn kunststof kozijnen niet eenvoudig in een andere kleur over te schilderen, zoals bij een houten kozijn wel het geval is. Daarnaast kun je in een kunststof kozijn geen gaten boren, omdat anders de 'stijfheid' van het kozijn vernield wordt. Een veelgehoord nadeel is bovendien dat een kunststof kozijn de warme uitstraling van een houten kozijn mist.
Onderhoud
Kunststof kozijnen zijn onderhoudsarm. Eens in de zoveel tijd dien je jouw kunststof kozijn met een speciale weekmaker te behandelen. Hierdoor gaat de kunststof langer mee en blijft het flexibel. Ook zijn er speciale schoonmaakmiddelen waarmee de kozijnen kunnen worden schoongemaakt. Het is aan te raden de kozijnen eenmaal per jaar schoon te maken. Gewone schoonmaakmiddelen die geen bleek of schuurmiddelen bevatten, zijn ook prima om kunststof kozijnen mee te reinigen.
Aluminium is een stevig materiaal dat niet vervormt of breekt. Het biedt ook nog eens zeer veel mogelijkheden. Zo kunnen aluminium kozijnen in alle kleuren geleverd worden. Alle producten worden afgewerkt met een extra beschermde coating. Aluminium gaat zeer lang mee, blijft lang mooi, is goed te onderhouden en het is de juiste keuze voor iedereen die van een moderne look voor woning of bedrijf houdt. Ze zijn bovendien goed bestand tegen weersinvloeden. Dankzij een beschermlaag zijn ze onderhoudsarm. Omdat aluminium zelf niet isoleert, moet het kozijn een 'thermische onderbreking' van kunststof hebben. De isolatiewaarde van het kozijn hangt sterk af van de kwaliteit van de thermische onderbreking. Informeer hiernaar bij de fabrikant.
Voordelen
Aluminium kozijnen hebben een sterk profiel en weren ongewenste gasten, kou en geluiden. Aluminium kozijnen zijn bovendien in veel verschillende kleuren verkrijgbaar. Inmiddels is het zelfs mogelijk een houtlook te kiezen voor jouw aluminium kozijnen. Daarnaast hebben kozijnen van aluminium een lange levensduur. Ze beschikken namelijk over een beschermingslaag waardoor ze ook bij slechte weersomstandigheden in goede staat blijven. Bovendien is een aluminium kozijn inbraakwerend en erg veilig.
Nadelen
Kozijnen van aluminium hebben ook enkele nadelen. ZoNadelen Kozijnen van aluminium hebben ook enkele nadelen. Zo hebben aluminium kozijnen zonder 'thermische onderbreking' een slechte warmte-isolatie. Aluminium kozijnen worden geleverd met extra isolatiestrips. Deze strips worden ook wel 'thermische onderbrekingen' genoemd. Wanneer jouw huis vóór 1980 voorzien is van aluminium kozijnen, beschikken deze vaak niet over een thermische onderbreking. Daarnaast zijn de kosten van aluminium kozijnen hoger dan van de andere soorten kozijnen.
Onderhoud
Aluminium kozijnen kun je het beste tegelijk met de ramen schoonmaken. Je gebruikt hiervoor een zachte spons, water en zeep die niet schuurt. Maak de aluminium profielen ongeveer vier tot zes keer per jaar schoon. Hierdoor verhoog je de levensduur van jouw kozijn aanzienlijk.
Het schilderen van kozijnen valt onder het normale onderhoudswerk en kan vergunningvrij worden uitgevoerd. Als bij jouw werkzaamheden echter het uiterlijk verandert, kan een omgevingsvergunning nodig zijn. Het uiterlijk verandert bijvoorbeeld als er voor een andere raamindeling, andere afmetingen van profielen of een andere maat wordt gekozen. Belangrijk is waar je jouw kozijn wilt veranderen of waar je een kozijn wilt plaatsen. In de regel geldt dat alles wat grenst aan openbaar toegankelijk gebied (de weg, openbaar groen of water), zoals de voorkant en bij hoekwoningen de zijkant van de woning, een grotere invloed heeft op de directe omgeving dan bouwwerken die aan de achterkant worden gebouwd. Daarom mogen kozijn- en gevelwijzigingen aan de voor- en zijkant meestal niet zonder omgevingsvergunning worden uitgevoerd. Neem voor meer informatie contact op met jouwgemeente of kijk op www.omgevingsloket.nl.
Via kozijnen gaat warmte verloren, en dit is nadelig voor het milieu. Hoeveel energie verloren gaat, hangt af van de isolatiewaarde. Deze wordt uitgedrukt in de U-waarde (warmtedoorgangscoëfficiënt in Watt/m2 K). Hoe hoger de U-waarde, hoe meer warmte het kozijn doorlaat, dus hoe slechter de isolerende werking. Volgens het Bouwbesluit mag de U-waarde van kozijnen in de buitengevel maximaal 4,2 W/m2 K zijn. De U-waarde van houten en kunststof kozijnen (montage of niet) is circa 2,4 W/m2 K, en voldoet dus ruim aan de regels. In aluminium kozijnen kan met een zogenaamde thermische onderbreking van kunststof dezelfde waarde of beter worden bereikt. De U-waarde van aluminium kozijnen is sterk afhankelijk van de kwaliteit van de thermische onderbreking. Zeker in verwarmde vertrekken is het belangrijk om te kiezen voor een aluminium kozijn met een lage U-waarde. Vraag naar de U-waarde bij jouw leverancier.
De aanschaf van nieuwe kozijnen is een goede gelegenheid om isolerend glas te laten plaatsen. Er zijn verschillende mogelijkheden: Gewoon dubbel glas, voorzetramen, HR+ glas of HR++ glas. Dubbel glas bestaat uit twee (soms drie) glasplaten met daartussen een ruimte, de spouw. In deze spouw zit droge lucht of een soort gas. Een spouwbreedte van 15 mm geeft de beste isolerende werking. De spouw van 'gewoon' dubbelglas is gevuld met droge lucht. HR+ glas en HR++ glas zijn praktisch gevuld met edelgassen, meestal Argon. Edelgassen isoleren beter dan gewone lucht. HR glassoorten bevatten coatings (laagjes) op de binnenzijde van de glasplaten, waardoor de isolatie nog beter wordt. De coatings weerkaatsen de warmte, maar laten het zonlicht grotendeels door.
