Ruim een derde (37%) van de Nederlanders woont in een huis waar sprake is van vocht, schimmel, gebrek aan zonlicht, geluidsoverlast of lage temperaturen.
Deze binnenklimaatrisico’s hebben negatieve gevolgen voor de (mentale) gezondheid, het welzijn en de productiviteit. Dit blijkt uit de Healthy Home Barometer 2022, een jaarlijks onderzoek naar de relatie tussen het leefklimaat in gebouwen en huizen en de gezondheid in opdracht van VELUX GROUP.
Sinds begin 2020 staat Nederland in het teken van Covid-19 en het bestrijden van dit virus. De lockdowns die hierop volgden, dwongen miljoenen Nederlanders om thuis te blijven. Huizen dienden niet langer alleen als leefruimten maar werden nu ook gebruikt als kantoor en klaslokaal. Voor sommigen pakte het verplicht thuiszitten goed uit, zij genoten van hun huis, de vrijheid en flexibiliteit, en waren productiever dan ooit. Maar voor mensen in vochtige, donkere, koude of gehorige huizen vormde het thuis moeten blijven een grote uitdaging voor hun (mentale) gezondheid, welzijn en productiviteit, in een toch al spannende en stressvolle periode. De pandemie heeft de ongelijkheid in huisvesting en het belang van goede huisvesting voor iedereen benadrukt. De Healthy Home Barometer van dit jaar focust daarom op de huizen waar we wonen en werken en de dringende behoefte aan renovatie.
Het onderzoek toont aan dat miljoenen Nederlanders (37%) dagelijks blootgesteld worden aan een of meerdere van de binnenklimaatrisico’s: lawaai, vocht en schimmel, kou en gebrek aan daglicht. Ruim een kwart van de Nederlanders (27%) heeft te maken met geluidsoverlast van buren of de straat. Dit kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals gastro-intestinale stoornissen en slaapproblemen. 15 Procent leeft in een woning waar sprake is van lekkages, vochtige muren en daken of rotte kozijnen en vloeren, wat astma en andere ademhalingsproblemen tot gevolg kan hebben. Een op de tien Nederlanders (11%) met een laag inkomen is niet in staat om het huis voldoende te verwarmen. Te lage leeftemperaturen kunnen leiden tot hart- en vaatziekten en ademhalingsaandoeningen. Tot slot geeft 3% van de Nederlanders aan dat zij hun huis te donker vinden, wat het risico op depressie en slaapproblemen vergroot.
De gezondheidsrisico’s nemen toe naarmate mensen aan meer binnenklimaatrisico’s blootgesteld worden en mensen die leven in een woning met alle vier de risico’s hebben vier keer zo’n grote kans op een slechte gezondheid.
Dat een goed binnenklimaat door middel van regelmatig ventileren een positief effect heeft op de gezondheid is ook gebleken uit onderzoek naar SARS-CoV-2 (het virus dat COVID-19 veroorzaakt). Het virus wordt verspreid door kleine druppeltjes (aerosolen) en het risico op verspreiding neemt toe in niet-geventileerde ruimten. Natuurlijke ventilatie, door het openen van ramen en deuren, verkleint de kans op besmetting doordat eventueel aanwezige ziekteverwekkers in de lucht verdreven worden. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie en andere landelijke gezondheidsinstanties adviseren om ruimten regelmatig te luchten door middel van natuurlijke of mechanische ventilatie.
Naast directe baten voor de gezondheid, leidt het verminderen van binnenklimaatrisico’s in Nederland ook tot grote economische voordelen. Zo blijkt dat de vermindering van blootstelling aan vocht of schimmel en een gebrek aan daglicht in woongebouwen maar liefst 2,8 miljard euro oplevert tot 2050 als gevolg van verbeterede gezondheid en productiviteit. Daarnaast levert het 2 miljard euro op aan directe besparingen op zorgkosten. Beter geventileerde scholen leveren 5,2 miljard euro tot 2050 op als gevolg van productiviteitsverbeteringen. Voor beter geventileerde kantoren komt dit neer op 7,9 miljard euro.
Bovenstaande cijfers laten zien dat investeren in een gezond binnenklimaat niet alleen een investering in de gezondheid van de Nederlandse bevolking betekent maar ook in de Nederlandse economie. Hiermee wordt de noodzaak voor renovatie onderstreept. Door bestaande gebouwen te renoveren en hiermee het binnenklimaat te verbeteren, kunnen voordelen op het gebied van gezondheid en welzijn en verhoogde productiviteitsniveaus worden behaald. Daarnaast zal het leiden tot energiebesparing en een vermindering van de klimaatimpact en levert het Nederland economische voordelen op.
